Hijabverhalen

Hijabverhalen is een fotoserie met 21 portretten van moslimvrouwen met hun bijzondere hijab. Helaas wordt er nog te vaak over moslimvrouwen gepraat dan met hen. Geert Wilders fantaseert over een land zonder hoofddoeken, het heersende beeld over de hoofddoek valt nog steeds onder de noemer ‘onderdrukking’ en in de media blijkt er maar één soort moslima te zijn. Voortdurende stereotypering die verveelt en uitnodigt tot een ander geluid. Uit onderzoek door Motivaction blijkt dat het overgrote deel (93%) van de hoofddoekdragende moslimvrouwen in Nederland dit met trots draagt. Welke verhalen weerspiegelen deze trots? Wat betekent de ‘hijab’, ofwel hoofddoek, voor de vrouwen die deze dragen? Hoe bepaalt dit de manier waarop zij willen, mogen en kunnen bewegen door de samenleving? En hoe geven deze vrouwen de hijab een plek in hun huis of kamer? Met de fotoserie ‘Hijabverhalen’ gaat fotograaf Ebru Aydin op zoek naar een antwoord op deze vragen.

In 2020 ging fotograaf Ebru Aydin op stap met haar camera en een tas vol gekleurde stoffen. Het resultaat is een fotoserie met 21 vrouwen uit heel Nederland. Je ziet een rijkdom en verscheidenheid aan doeken, vrouwen en verhalen die de gelaagdheid van de hijabdragende moslimvrouw in Nederland zichtbaar maken.

“Ik heb deze hijab gekocht toen ik voor het laatst in Egypte was. Ik houd heel erg van de kleur mintgroen en vind deze hijab daarom heel erg mooi. Ik probeer de hijab een eyecatcher van mijn outfit te maken. Ik vind het leuk om te mixen en te matchen. Het haarclipje heb ik online gekocht en vind het leuk om ze met mijn hijab te combineren.
Het feit dat ik deze hijab in Egypte heb gekocht geeft een extra betekenis voor mij. Mijn ouders komen uit Egypte en afgelopen zomer was ik voor het eerst bij het graf van mijn vader, die drie jaar geleden overleden is. Die zomer heeft heel veel voor mij betekent.
Ik zie de hijab als mijn identiteit, het heeft mij gevormd als persoon en ik voel mij er sterker en krachtiger in.”

“Ik vind deze manier van dracht speciaal. Dit is deels een Hindoestaanse manier van knopen, die ik leerde toen ik begon met werken op een islamitische basisschool. Deze hoofddoek zit zo prettig! Je hoeft het maar één keer op te zetten en het zit vast.
De jurk die ik nu aan heb, draag ik als ik theateroptredens heb. Het donkergroene doek wat ik draag is de connectie met mijn man en zijn roots naar India. Dit heb ik van mijn dochter gekregen. Ik heb een gewone abaya aan, maar wanneer je er zo een doek overheen doet is het meteen royal.

Ik ben nu ruim 30 jaar moslim. Onbewust was ik bang om buiten mijn religie zichtbaar te maken. Die angst komt vanuit het leven van mijn grootmoeder (Salomea), waar ik naar vernoemd bent. Zij was joods en moest een ster dragen. Zij is als velen nooit teruggekeerd en werd vergast. Als kind weet ik nog toen ik dat hoorde en dacht: aan mij zullen ze nooit zien tot welke religie ik behoor. Ik ben wel een hoofddoek gaan dragen, maar droeg in het begin bewust lichte kleuren. En donkere hoofddoek werd negatief ervaren, daar voelde ik mij niet veilig in. Na 9/11 merkte ik dat ik mensen mij aankeken, alsof ik verantwoordelijk was voor die daden. Naarmate ik wel steeds meer één werd met mijn hoofddoek, verdwenen de blikken ook. De wereld spiegelt eenmaal datgene waar jij mee bezig bent.”

“Begin van 2020 ben ik getrouwd en ging ik samen met echtgenoot op huwelijksreis naar Istanbul. Ik kom van een klein, maar zeer hechte familie. Dit was ook mijn allereerste reis zonder mijn moeder, dat was wel spannend en emotioneel. Ik vond het een bijzondere ervaring om in Istanbul te zijn. We hebben ontzettend genoten, van de mensen, historie, het eten en het dagelijks horen van het gebedsomroep! Deze hoofddoek zag ik in een souvenirwinkel in de buurt van de Ayasofya moskee. Ik vond deze hoofddoek echt leuk, omdat je verschillende plekken van Istanbul erop ziet. Ik kocht het eigenlijk vooral als aandenken, het binden van een vierkantige hoofddoek vind ik namelijk nog lastig. Ik draag de hoofddoek nog niet heel lang, maar het voelt wel als een stukje van mezelf. Een deel van mijn identiteit als moslimvrouw.”

“Alweer een poosje geleden kocht ik deze hoofddoek samen met mijn moeder. We gaan best vaak samen winkelen en als ik op zoek ben naar een nieuwe hoofddoek doen we dat bij de hoofddoekwinkel hier om de hoek. In die tijd droeg ik vaak felle kleuren, zoals fel roze of rood. Mijn moeder vroeg me deze kleur te proberen, omdat ze hem erg mooi vond.
Toen ik hem voor het uitprobeerde voelde ik me mooi en dat is niet iets wat ik vaak had gevoeld. Maar de kleur maakte mijn gezicht wat zachter en ik had meteen het gevoel dat ik mijn kleur had gevonden! Ik besefte me dat je je ook gewoon mooi mag voelen met een hoofddoek, iets wat je in theorie wel weet, maar als je het voelt is dat toch net even anders.

Ik vond het ook bijzonder dat mijn moeder deze hoofddoek heeft uitgekozen. Mijn moeder is bekeerd, maar ze is nooit een hoofddoek gaan dragen. Dat vond ze ook niet bij zichzelf passen. Ik was de eerste in mijn familie die een hoofddoek ging dragen. Ik vind het mooi dat wij als vrouwen hier allemaal een eigen en bewuste keuze in kunnen maken. Inmiddels draag ik de hoofddoek alweer 8 jaar en in het begin heb ik een echte hoofddoekpuberteit meegemaakt. Ik begon super onhandig, omdat ik niet wist hoe het moest en niet echt iemand had om mij te helpen. Dat is nu wel leuk om op terug te kijken, ik verander mijn stijl zo nu en dan nog steeds.

Het belangrijkste voor mij is dat wanneer ik in de spiegel kijk, ik de persoon zie die ik vanbinnen ben. Als iemand die haar geloof belangrijk vindt. Ik geloof oprecht in het concept van de hoofddoek, het herinnert mij dagelijks aan waarom ik hier ben en aan mijn band met God. Het geloof vinden gaf mij zo veel rust, ik hoefde niet tussen de Marokkaanse of Nederlandse cultuur te kiezen, ik kan gewoon moslima zijn.”

“Twee dagen geleden droeg ik deze hoofddoek tijdens een training met jongeren. Na afloop zei één van de meiden tegen mij: “Jij bent Somalische he? Ik twijfelde, maar door je hoofddoek wist ik het zeker!” We lachten. Beiden delen we Somalische roots, dus ze herkende het specifieke van deze hoofddoek: een shaash. Het is traditie om deze als vrouw te krijgen op je trouwdag tijdens de ‘shaash saar’. ‘Saar’ betekent ‘op doen/leggen’. Tijdens het ritueel krijg je steeds een nieuwe shaash op je hoofd gelegd door getrouwde vrouwen, meestal je tantes (of “tantes”). Op een gegeven moment zie je het gezicht van de bruid nauwelijks, omdat het volledig bedekt is met alle shaash. Het is een herkenbare doek met een speciale waarde: een soort viering van ‘vrouw-zijn’.

Disclaimer: ik ben niet getrouwd, heb wel een zwakke plek voor fashion. Ik zag deze shaash een keer thuis liggen: een uitnodiging om ermee te experimenteren. Somalische moeders weten kennelijk als enige waar je de shaash-providers vindt. Wanneer we naar een bruiloft gaan, stopt hooyo – mama – een nieuwe shaash in haar tas om op te doen bij de bruid. Je kunt de doek herkennen aan het materiaal (zijde), het formaat (vierkant) en de print (stippen). Andere hoofddoeken draag ik eigenlijk niet in deze stijl – en normaliter wordt een shaash ook niet op deze manier gedragen – maar hierbij werkt ‘t. Voordat deze shaash onderdeel werd van mijn outfits, heb ik hooyo gevraagd of ik ‘m wel kon dragen. Haar reactie: “Er wonen niet veel Somaliërs in onze omgeving, doe maar gewoon”. Little did I know dat ik er toch mee herkend zou worden. Het blijft een context-gebonden ding.

Deze hoofddoek symboliseert voor mij hoe cultuur, religie en mode door elkaar heen lopen. Dat het iets fluïde kan zijn in plaats van losstaande werelden. Mijn gedachte was lange tijd: cultuur en religie staan los van elkaar. Wanneer mensen culturele gewoontes bestempelen als religieuze, bijvoorbeeld – dat vind ik gewoonweg irritant. Toch wil ik niet miskennen dat geloof grotendeels genesteld is in een culturele beleving en gedachtengoed. Dat is prachtig, maar laten we de essentie van islam niet vergeten.”

“In Zaltbommel wordt er jaarlijks de Internationale Vrouwendag georganiseerd. De voorzitter van de organisatie vroeg me of ik op die dag iets van mijn land wilde laten zien. Ik had een stof meegenomen en toen kwam er een vrouw kijken. Ze zei: “Dit is niet Afrikaans, dit wordt gewoon gemaakt in Nederland.” Ik dacht: ik moet volgend jaar echt een Afrikaanse stof hebben! Het jaar erop tijdens de Internationale Vrouwendag deed ik de opening en wilde ik mensen op mijn eigen manier verwelkomen. Ik kocht deze stof uit mijn land, Burundi, en maakte daar een rok, een bloesje en een hoofdkapje van. Ik draag nog een sjaal over mijn hoofdkapje heen.

Als ik hoofddoek draag dan moet het matchen met mijn kleding, het is een soort verslaving. Ik maak mijn kleding zelf, dus is dat wel makkelijk. Ik heb heel veel stofjes thuis liggen, die koop ik dan vaak op de markt in Helmond. Deze hoofddoek draag ik op bijzondere dagen, niet als ik naar de supermarkt ga. Wel op een feest, een bruiloft of als ik op bezoek ga. Als ik deze kleren en hoofddoek draag en ik loop op straat, dan kan iedereen zien dat ik Afrikaan ben. Ik ben trots op mijn afkomst. Dit is wat we dragen in mijn eigen land. Ik kan dan mijn identiteit laten zien.”

“Ik heb geen sjaal die een speciale betekenis heeft. Er liggen wat verschillende kleuren in mijn kast en dat is het wel. Ik kijk er ook praktisch naar; past het bij wat ik aanheb, hoe voel ik mij op die dag en waar heb ik zin in? Daar kies ik de sjaal voor mijn hoofddoek bij.

Het dragen van een hoofddoek doe ik voor God en maakt deel uit van wie ik ben. Als ik hem opdoe is het een herinnering van mijn geloof en wat dat betekent: het proberen zijn van een goed mens. De hoofddoek helpt me daar bewust van te zijn en te blijven.”

"Als ik iets meer confidence of power nodig heb, dan draag ik deze hoofddoek. Het is hetzelfde als met kleding hebt. Als je in een pak staat geeft dat een heel ander gevoel dan een joggingpak. Datzelfde heb ik met deze hoofddoek. Dat heeft te maken met de stof, de manier waarop de stof valt en met de glans die hij subtiel heeft. De kleur past ook goed bij mijn ogen. De stof is een beetje satijnachtig, wat een classy gevoel geeft. Ik draag deze hoofddoek als ik iets moet presenteren of een belangrijke meeting heb. Ik merkte dat ik dat eigenlijk best wel onbewust deed. Pas toen jij die vraag stelde, besefte ik dat ik deze keuze maak.

Ik kom vaak op plekken terecht waar niemand anders een hoofddoek droeg. Dat was op de basisschool zo en later ook op de middelbare school. Ik was de enige leerling (van de 600 leerlingen) die een hoofddoek droeg. Ik zat op een ontzettend witte school, waar leerlingen met een migratieachtergrond op één hand te tellen waren. Op de universiteit was ik ook de enige op de campus die een hoofddoek droeg. Dit heeft ervoor gezorgd dat je altijd anders bent, maar wel positief anders. Hier is ook onderzoek naar gedaan. Wanneer er maar één persoon is die anders is, dan wordt diegene meestal wel omarmt. Je bent dan geen bedreiging voor de groep.

Ik was het meisje met de hoofddoek, dat maakte mij uniek. Het kan ook belemmerd zijn, omdat je meer bent dan alleen het meisje met de hoofddoek. Ik denk dat ik dat compenseerde door altijd top van mijn klas te zijn…altijd overachieving te zijn. Dat komt voor een gedeelte ook door hoe mijn vader ons opgevoed heeft. Een 8 was niet voldoende, je moest voor een 10 gaan. Ik wilde mezelf bewijzen…ongeacht mijn hoofddoek. Ik koppel dat niet meer aan elkaar. Ik focus me nu vooral op het maken van positieve impact.”

Ik draag vaak zwart. Ik voel me daar comfortabel in. Lichte hoofddoeken of hoofddoeken met print zijn niet echt mijn ding. Ik houd het erg simpel. Ook de manier waarop ik het vastspeld is simpel. Mijn hoofddoeken zijn altijd een kleur, meestal donker. Op een gegeven moment heb ik wel allemaal hoofddoeken gekocht in de kleurenrange van bruin. Een van die hoofddoeken draag ik vaak, die heb ik nu ook op. Ik vind het een fijne kleur.
Als ik op een podium sta, heb ik soms het gevoel dat ik toegankelijker moet zijn. Dan draag ik deze hoofddoek in plaats van een zwarte. In mijn beleving is elke kleur toegankelijk, als een mens maar toegankelijk is. Toch vul ik op een bepaalde manier voor mensen in dat zwart minder toegankelijk zou zijn. Hoewel, mijn oma heeft wel eens gevraagd waarom ik niet lichtere kleuren droeg. Bij haar houd ik er vaak rekening mee.

Ik ben me soms wel bewust van mijn verschijning als ik vooral zwart draag. Je hebt op momenten toch te dealen met projecties van mensen, en ik wil vooral niet met negatieve projecties dealen. Het voelt dan soms makkelijker om een lichtere hoofddoek te dragen. Al projecteer ik daarmee wellicht ook iets. Het is een gevoelsding, maar ik wil graag een ruimte inlopen en uitstralen dat ik vriendelijk en toegankelijk ben. De kleur hoofddoek maakt eigenlijk niet uit, want ik ben gewoon mezelf, ongeacht de hoofddoek die ik draag. Soms denk ik alleen wel dat het een klein drempeltje wegneemt door een lichtere kleur te kiezen. Dan kunnen we sneller tot de kern komen.

Ik ervaar het dragen van een hoofddoek als iets persoonlijks, als iets wat tussen de persoon die het draagt en Allah is. Ook al is het zichtbaar aan de buitenkant en zijn er zoveel manieren waarop mensen er invulling aan geven. Voor mezelf voelt het als een vorm van aanbidding. Uiteindelijk is het denk ik ook belangrijk wat er achter je uiterlijke gedragingen zit en dat herken je niet altijd aan de buitenkant. Dat weet je vaak zelf alleen echt, dat maakt het zo persoonlijk.

“Dit is een van mijn favorieten. Als je je comfy wilt voelen op een dag, dan trek je toch bepaalde kleding aan? Dan weet je dat het je lekker zit en je ook goed gaat staan. Ik heb dat met deze sjaal, want met deze sjaal kan het nooit verkeerd gaan.
Ik zoek mijn sjaals echt op heel veel random plekken. Deze sjaal heb ik bijvoorbeeld gekocht bij de Bijenkorf. Wie koopt daar zijn sjaals? Niemand. Dat zijn meestal sjaals die je om je nek doet, maar ik vind dat juist mooi dat het dan unieker is. Mijn sjaals hebben niet een speciale waarde, maar ik vind het wel belangrijk dat ze van fijne materiaal zijn gemaakt en ook kwaliteit hebben. Ik kan niet elke sjaal omdoen, het moet aan een paar eisen voldoen. Het moet een originele kleur hebben, het moet goed passen bij mij en het moet van hele fijne stof zijn.

Ik bewaar niet veel… ik houd van minimalisme. Als ik een kledingstuk of hoofddoek al 1,5 jaar niet meer draag, dan doe ik het weg. Ik zie het stukje stof als de ‘zichtbare’ kant van de hoofddoek, waarbij ik het niet waard vind om daar veel emotionele waarde aan die hechten. Daarnaast komt de onzichtbare kant, de spirituele kant van de hoofddoek, ik investeer liever daarin.”

“Dit is een van mijn zwarte hoofddoeken en eentje die ik vaak draag, vandaar dat deze speciaal voor mij is. Hij zit heel lekker en ik krijg hem goed in vorm. Hij is in de lengte ook lang genoeg om genoeg te bedekken. Zwart neutraliseert voor mij heel veel. Ik grijp vaak naar mijn zwarte hoofddoek omdat ik dat prettig vind. Ik zie er vaak hetzelfde uit, zwart of een andere donkere kleur dat verandert niet en geeft mij rust.
Ik ben me wel bewust dat mijn uiterlijk kan leiden tot vooroordelen. Zoals dat mensen denken dat je niet open staat voor andere visies of levenswijzen. Mensen zijn in het begin terughoudend om dingen te vertellen aan je. Als iemand heel veel associaties heeft bij mijn uiterlijk dan moet ik het beeld rechtzetten en dat doe ik door heel open te zijn. Mensen zijn soms wel voorzichtig en ik denk dat die voorzichtigheid komt doordat mensen bang zijn je te kwetsen met hun vragen. Ik vind het leuk als mensen vragen stellen, dan kan ik ook in gesprek met ze.

Mijn hoofddoek is echt mijn vrijheid. De vrijheid voel ik omdat mijn persoonlijkheid zo meer naar voren komt, in plaats van mijn uiterlijk. De focus ligt meer op wie je bent en niet hoe je eruitziet. Weet je hoe vrij ik me voel omdat ik me zo kan kleden zoals ik dat wil? Dat ik zo naar mijn werk kan gaan, dat er niet raar gekeken wordt naar me en dat het niet mijn werk of sociale contacten met andere beïnvloedt.
Mijn keuze als moslima om mij zo te kleden mag er zijn ondanks de vooroordelen die er zijn. Ik heb gelukkig geen nare ervaringen op dit gebied. Ik ben zelf wel heel erg open, dat helpt denk ik. Oh, en ik werk in de GGZ dus daar zijn mensen wel wat gewend 😉.”

“Deze hoofddoek droeg ik tijdens mijn diploma-uitreiking. Ik had toen mijn Bachelordiploma voor de opleiding Scheikunde aan de Universiteit Utrecht behaald. Het is een hele positieve herinnering. Deze hoofddoek had ik toen speciaal hiervoor gekocht.
Ik ben de oudste thuis, en het was dus ook de eerste keer dat mijn ouders naar zo’n soort uitreiking kwamen. De uitreiking was in de Domkerk in Utrecht. Mijn ouders vonden het geweldig! Ik weet nog dat ik zwart en wit aan had als outfit en wilde dat deze rode hoofddoek mooi zou opvallen op de foto. Ik wist namelijk dat mijn ouders veel foto’s zouden maken. Na de uitreiking heb ik deze hoofddoek niet vaak meer gedragen, maar ik bewaar hem nog wel.

Ik was de eerste in mijn familie die naar de universiteit ging. Ik was ook de eerste die een master ging doen en in het buitenland ging studeren. Afstuderen was een big deal voor mijn ouders, maar zeker ook voor mij. Ik kreeg eerder havo-advies, maar ik heb uiteindelijk gymnasium gedaan. Mijn ouders kenden het systeem niet. Zij zagen de docent als autoriteit, iemand die kennis van zaken heeft, en twijfelden daardoor niet aan het advies van de docent. Uiteindelijk heb ik een master in de Scheikunde behaald.

Ik vind het een privilege dat ik een hoofddoek mag en kan dragen. Ik ben er trots op wanneer mensen mij zien, dan kunnen weten dat ik moslim ben, zeker in een tijd waarin er rondom de islam en moslims veel negativiteit heerst. De hoofddoek heeft mij nog nooit belemmerd in het bereiken van mijn doelen, maar de associaties of vooroordelen van mensen kunnen mij soms wel belemmeren.”

“Wit is mijn lievelingskleur. Het doet me ook denken aan een onbeschreven blad. Dat is hoe Allah ons heeft geschapen. Wit is ook een kleur wat terugkomt in mijn geloofsbeleving, bijvoorbeeld in de hadj, het licht van God en het Paradijs. Ik draag witte jurken en hoofddoeken vooral op speciale (religieuze) gelegenheden. Bijvoorbeeld tijdens het geboortefeestje van mijn kleinzoon Idris. Deze stijl qua hoofddoek doe ik ook alleen met speciale gelegenheden. Dagelijks draag ik hem simpel.

Ik ben grootgebracht bij een pastoor in een klooster in Indonesië. We gingen verhuizen en kwamen naast een moskee te wonen. Ik hoorde de azan (gebedsoproep) en was altijd heel ontroerd. Ik was heel nieuwsgierig naar wat het was en ging naar de moskee. Ik heb iemand ontmoet die mij heeft leren bidden en de Koran te lezen. Ik heb daarna de shahada (de geloofsgetuigenis) uitgesproken. Op dat moment was ik negen jaar. Uiteindelijk zijn mijn ouders ook bekeerd tot de islam.
De hijab is voor mij een vorm van overgave, want islam is overgave. Dit is iets tussen mij en Allah. Ik heb het nooit opgedrongen aan mijn dochters. Ik probeer een voorbeeld te zijn, zonder dat ik het opleg. “

“Deze hoofddoek heb ik 22 jaar terug op Schiphol gekocht, daar had je destijds een winkel, genaamd Tie Rack Londen. Ze verkochten daar hele kwalitatieve hoofddoeken, sjaals en stropdassen. We hebben het over 20 jaar geleden, toen droegen we nog gewoon hoofddoeken, de lange katoenen sjaals van nu waren nog niet in mode! Het was toen nog best een ding om hoofddoeken te vinden in Nederland. Er waren toen een paar speciaalzaken in Amsterdam waar je kwalitatieve hoofddoeken kon kopen.
We waren dus in die winkel en mijn oog viel op deze hoofddoek. Ik werd verliefd op deze hoofddoek, met name omdat ik heel erg veel van groen houd. Mijn man zei dat dit ook mooi stond bij mijn groene ogen en hij kocht deze hoofddoek voor mij.

Ik heb niet veel spullen die ik zo lang heb bewaard, maar deze hoofddoek dus wel, het betekent veel voor mij, het herinnert mij aan vroeger, aan de tijden dat je extra blij kon zijn met een aankoop als deze. Online shoppen bestond niet en het aanbod aan hoofddoeken was klein, dus als je iets vond was je er ook oprecht blij mee. Ik heb deze hoofddoek de afgelopen jaren niet meer gedragen, maar ik bewaar deze hoofddoek al die tijd nog wel. Heel soms draag ik het nog, bijvoorbeeld als ik naar een bruiloft ga.

Mijn hoofddoek draag ik al sinds mijn 12e, het hoort gewoon bij mij, het is een stukje van mijn identiteit.“

“Dit is de eerste hijab die ik heb gekocht. Ik was in Tilburg en zag een islamitisch winkeltje in de stad. Ik ging naar binnen met een ik-ga-hier-echt-dingen-kopen-en-spenden-gevoel. Ik was op een missie! Ik moest een basishijab hebben, een everyday. Ik pakte deze en ik dacht: dit is gewoon hoe ik het ga doen. Deze draag ik nu ook meestal, want het past overal bij. Ik hoef er niet over na te denken.

Een paar jaar geleden bevond ik me in een omgeving waar ik continu werd beoordeeld op mijn uiterlijk. Mijn zelfvertrouwen en eigenwaarde hingen toen af van likes, van de complimenten die mensen me gaven. Sinds ik weg ben gegaan uit die omgeving voel ik me meer mezelf. Het ging ook gepaard met een sterker bewustzijn over wie ik wilde zijn als zwarte moslimvrouw in Nederland. Ik realiseerde me dat ik gewaardeerd wilde worden om wie ik was en niet om mijn looks. Ik ben mijn haar en lichaam meer gaan bedekken en heb enorm zitten reflecteren op mijn gedrag. Waar wil ik naartoe, wat voor persoon wil ik worden, wat voor plek heeft de islam in mijn leven? Dit zijn vragen waar ik vaak mee bezig ben.

In mijn geboorteland Guinee dragen vrouwen de hijab op verschillende manieren. Op de islamitische wijze, maar ook als een soort turban, die dan automatisch matcht met de hele outfit. Ik zit daar een beetje tussenin. Het dragen van een hijab zie ik als een bijzondere reis; iedereen bewandelt een andere route om uiteindelijk steeds dichter bij jezelf te komen. Ik hoop dat ik op een dag met trots terug kan kijken op mijn eigen reis.”

“De high heels onder mijn collectie, dat is deze hijab. Als ik deze hijab opdoe, of ik nou een slechte gezichtsday heb of een badhairday heb, deze hijab staat altijd goed. Het is ook specifiek deze kleur en dit stofje en hoe die valt over mijn gezicht. Ik vind het gewoon fijn. Ik weet nog met de Zoommeetings van werk, dan maak je je klaar door je op te maken en je hoofddoek goed te doen. Ik pakte dan deze sjaal en dan doe ik flop, flop (je hebt 1 speldje nodig en je doet het over je schouder en klaar) en dan gebeurt er iets psychologisch in mijn hoofd. Ik start de dag met: oké let’s go!

De hoofddoek is wie ik ben. Of ik hem nou op heb of niet, het is nog steeds onderdeel van mij. Al zet je me nu midden op een berg waar niemand mij kent, dan draag ik alsnog een hoofddoek.

Deze achtergronddoek doet me heel erg denken aan Marokko. Dit is een stofje wat ik zou kopen voor mijn oma of tantes. Ze houden echt van dit soort printjes, om er een huisjurk of een feestelijke jurk van te maken bijvoorbeeld voor Eid. Ik word echt blij van dit soort printjes. Het doet me denken aan mijn oma en die tijd die ik doorbracht met haar.”

"Voor mij is vooral de 'yazma' speciaal, welke je nu achter mij ziet hangen. Een yazma draag ik zelf vooral thuis en deze draag ik ook anders dan mijn andere hoofddoeken. Deze hoofddoek is 'traditioneler' en zie je veel op het platteland van Turkije, maar deze dragen wij dus ook vaak thuis. De randen van deze hoofddoeken zijn vaak geborduurd, wat best wel veel werk en tijd inneemt. Dat vind ik dan ook enorm waardevol: er zit tijd, moeite en een stukje geschiedenis in verweven.

De yazma is daarom voor mij specialer dan de hoofddoek die ik nu draag. Een 'gewone' hoofddoek kun je al voor een paar euro kopen. De hoofddoek die ik nu draag vind ik een mooie kleur hebben. Deze stof zit ook fijn, met name omdat het luchtig en elastisch is.

Ik merk wel dat anderen bepaalde verwachtingen of ideeën van mij hebben omdat ik een hoofddoek draag. Je wordt sowieso als conservatiever gezien, zonder dat mensen echt weten wat je denkt. En op veel plekken waar je komt ben je vaak de enige vrouw met hoofddoek. Toch vind ik het belangrijk om op die plekken te zijn, juist zodat het op den duur geen uitzondering meer hoeft te zijn. Voor de rest doe ik vooral wat ik wil. Er bestaat een idee dat je als hoofddoekdragende vrouw meer of beter moet opletten op je gedrag dan anderen, omdat je toch de islam representeert. Hoewel ik dit idee begrijp, ben ik het er niet mee eens. We zijn allemaal verantwoordelijk voor ons eigen gedrag, en het dragen van een hoofddoek zou niet moeten betekenen dat iemand minder fouten mag maken dan een ander die niet direct zichtbaar moslim is."

“Dit is de allereerste hoofddoek die ik droeg. Ik wilde graag uitstralen wat er in mijn hart zit. Allah is dichtbij en de hoofddoek is voor mij een herinnering van dat Hij bij jou is, wat er ook gebeurt. Dus de Ramadan was het moment voor mij om de stap te zetten. Dus ik begon met een hijab dragen in de Ramadan van 2020.

Het is een zwarte hoofddoek en mijn haar is zwart, dus ik dacht dat het minder zou opvallen. Dat was met een opvallende kleur anders geweest denk ik. Ik had deze sjaal al wel veel eerder gekocht en droeg het gewoon als sjaal om mijn nek. Van binnen was mijn intentie om hem te dragen als hoofddoek. Dit is ook de hoofddoek die ik op de eerste dag naar mijn werk heb gedragen. Ik had toen ook geen andere hoofddoeken, die moest ik daarna kopen. Ik was twee weken erna jarig, dus mijn zus en mijn moeder hebben me toen allerlei hoofddoeken cadeau gegeven.
Bijna niemand draagt een hijab in onze familie, dus dat was wel spannend. Niemand wist op mijn eerste dag dat ik een hijab zou dragen. Ik heb het alleen mijn moeder verteld. Mijn zus reageerde daarna heel enthousiast. Mijn collega’s reageerden ook vrij open, dat was wel fijn. Ik heb geluk gehad met de lieve reacties, want je kunt de reacties van de mensen vooraf heel groot maken in je hoofd.”

“In mijn leven heeft mijn hoofddoek twee kanten, een persoonlijke en een spirituele betekenis. Deze hoofddoek laat de spirituele dimensie zien voor mij. Het is namelijk van dezelfde stof gemaakt van de hoofddoek die mijn dochter tijdens haar bruiloft droeg. Ik kan je niet uitleggen hoe speciaal het was om die hoofddoek op de bruiloft op te hebben. Ik heb een bijzondere band met mijn dochter, net als alle andere moeders dat met hun dochters hebben. Het dragen van dezelfde hoofddoek op die bijzondere dag was het symbool dat onze liefde voor elkaar er altijd zou zijn. Tijdens de bruiloft had niemand door dat we dezelfde hoofddoek ophadden. Niemand vroeg ernaar, maar het is voor ons wel een hele belangrijke en waardevolle herinnering.

De hoofddoek betekent voor mij vrijheid. Het idee onder zowel moslims als niet-moslims is dat je vrouwen opsluit door een hoofddoek, dat je de vrouw achter de man plaatst. Ik geloof daar niet in. Ik word meer als mens beschouwd, in plaats van enkel als vrouw. “

“Deze sjaal heb ik twee jaar geleden in Jeruzalem gekocht. Palestina heeft me echt geraakt, met name de vrouwen daar. Die vrouwen die daar strijden voor de Islam, waar ik me heel erg verbonden mee voel. Ik wilde een Palestijnse jurk kopen, een zwarte jurk met rode strepen, maar later dacht ik: dat ga ik toch nooit dragen, laat ik een sjaal kopen! Een sjaal die je over je hoofddoek heen draagt. Ik vond er een op de markt in de buurt van de Al Aqsa moskee, bij de uitgang van de moskee die altijd open is. Ik heb deze sjaal nog niet kunnen dragen, maar ik heb hem nu op een zichtbare plek gelegd. Zo word ik eraan herinnerd, dus ik verwacht dat ik hem binnenkort ga dragen. Ik denk een keer als ik naar het werk ga.

De zwarte hoofddoek die ik draag zag ik al langer bij de Turkse meiden hier en ik vond hem heel modieus, normaal draag ik pashmina hoofddoeken. Ik wilde even wat anders en ik vond ze heel mooi. Toen kwam ik deze hoofddoek dit jaar in Bosnië tegen en heb ik meteen alle kleuren ingeslagen. Met alle kleuren bedoel ik met name heel veel tinten roze, dat zijn voor mij de mooiste kleuren. Deze hoofddoeken zitten zo lekker, dus dit is mijn basishoofddoek tegenwoordig.

Mijn hoofddoek is mijn kroon, mijn trots, mijn vrijheid. Dit is echt iets wat van mij is, veel mensen in mijn omgeving waren er op tegen. Toch draag ik het al 12 jaar met volle trots! En zal ik het doorgeven aan mijn drie dochters in sha Allah.”

“Deze hoofddoek draag ik alleen tijdens speciale gelegenheden. Ik heb hem ooit laten maken voor de bruiloft van mijn neefje. Ik heb hem ook gedragen op de bruiloft van mijn andere neefje. Ik droeg deze hoofddoek toen mijn dochter het huis uitging op haar bruiloft. Ik heb het ook gedragen toen haar hand werd gevraagd werd, dus vandaar dat ik deze hoofddoek associeer met bijzondere momenten.

Dit is ook mijn lievelingskleur. Deze kleur vond ik altijd wel bijzonder, maar door het dragen van deze hoofddoek krijgt het steeds meer een gevoel. Door de momenten dat je hem draagt, bouw je een geschiedenis op met een hoofddoek. Ik zou willen dat deze hoofddoek naar mijn dochters gaat. Of ze hem nou wel of niet dragen. Het heeft voor mij wel een hele bijzondere betekenis, maar dat heb ik ook met een bepaalde tas of een andere hoofddoek. In één flits komen alle herinneringen naar boven: alle mooie momenten, de bruiloften, mijn familie.

De hoofddoek is mijn persoonlijkheid, het maakt mij compleet. Alhoewel er andere dingen in de islam belangrijker zijn, zoals de vijf zuilen, vind ik het alsnog belangrijk om mezelf naar buiten presenteren van: dit ben ik. Dit ben ik en ik ben compleet. Niet zozeer om te laten zien dat ik moslima ben. Wat ik wel door de jaren heen heb gemerkt is dat de buitenwereld een bepaald oordeel heeft over jou. Als ze het durven uit te spreken, dan is dat vaak onderdrukking. Ik vind het persoonlijk juist een kracht, vooral in deze maatschappij. Durf een hoofddoek te dragen en durf jezelf te zijn, dat is juist krachtig. Want de meerderheid van de vrouwen draagt geen hoofddoek, dus je zit in een uitzonderlijke positie.

Mijn achtergrond is onze allereerste bijzondere aankoop voor ons huis, alweer 25 jaar geleden. Een Turks tapijt, wat we als kunst hebben hangen in ons huis. Ik krijg een thuisgevoel als ik naar dit tapijt kijk.”

Media

Linda Meiden: Fotoserie 'Hijabverhalen': persoonlijke hijabjourneys, representatie en zusterschap
Lilith Mag: Hijabverhalen- een fotoserie en verhalen over de hijab
Terugkijken (tussen minuut 26:26- 32:30): Hijabverhalen in de talkshow Nieuw Amsterdam #11: Wekelijkse update uit onze stad
Terugkijken: IG Live met Al Nisa
Wij Blijven Hier: Van fotoserie tot theekrans: Hijabverhalen
Terugkijken: Hijabverhalen in New Metropolis Nieuw-West
Programma Pakhuis de Zwijger New Metropolis Nieuw- West / 23 februari 19.00 uur
FunX: Ebru fotografeert moslimvrouwen en hun hijab
IslamOmroep: World Hijab Day: Fotografe Ebru wil een positieve verandering met haar hijabverhalen
Women Inc
Artikel 1 Midden Nederland